Lackowa (997 m n.p.m.) to najwyższy polski szczyt Beskidu Niskiego należący do Korony Gór Polski. Z tego też powodu odwiedza ją bardzo duża ilość turystów, wybierająca zazwyczaj najszybsze podejście na górę z Izb. Tymczasem warto wybrać nieco dłuższy wariant wycieczki w tej okolicy, tak aby przy okazji zobaczyć inne ciekawe punktu Beskidu Niskiego.
Trasa- pętla na Lackową z Ropek, najwyższy szczyt Beskidu Niskiego
Przebieg
Siwejka Ropki – szlak żółty – Przełęcz Perehyba – bez szlaku – Bieliczna – Izby – Przełęcz Beskid – szlak czerwony – Lackowa – Cigielka – Święta Góra Jawor – bez szlaku do szlaku zielonego – Wysowa Zdrój – szlak niebieski – Ropki Siwejka
Dystans: 27,5 km
Czas przejścia: ok 8 godz.
Suma przewyższeń: 1050 m
Możliwość skrócenia: za Lackową, na Ostrym Wierchu można odbić na szlak żółty i wrócić nim do Ropek.
Wycieczkę zaczynamy w Ropkach, prosto spod drzwi agroturystyki Siwejka. Kierujemy się za czerwonym szlakiem GSB na zachód w stronę „centrum” Ropek. Po kilometrze marszu napotykamy żółty szlak, który będzie nas dalej prowadził. Szeroką leśną ścieżką podchodzimy pod masyw Stożka (852 m n.p.m.) aż na Przełęcz Perehybę. Tu szlak żółty skręca w lewo, natomiast my dalej kierujemy się bez znaków, leśną drogą na drugą stronę grzbietu w stronę Lackowej. Wkrótce wkraczamy na widokową polanę, której centralny punkt panoramy stanowi królowa Beskidu Niskiego- Lackowa. Widok stąd zachwyca. Potężny masyw góry wyrasta przed nami, ponad doliną rzeki Białej. Widać wyraźnie zachodnie ramię Lackowej, którym zdobywać będziemy szczyt i które zasłynęło ze względu na swoją stromiznę. Schodzimy do dna doliny i docieramy do nieistniejącej miejscowości Bieliczna.
Jeszcze do drugiej wojny światowej ta łemkowska wieś składała się z 34 gospodarstw. Jej początki sięgały końcówki XVI wieku. Większość mieszkańców została przesiedlona na wschód w ramach akcji Wisła (1947 r.). Budynki rozebrali okoliczni mieszkańcy. Ocalała tylko stara cerkiew greckokatolicka i cmentarz łemkowski. Zabytkowa cerkiew pw. Św. Michała Archanioła datowana jest na 1796 r. Przez długi czas po wojnie pozostawała w stanie ruiny, jednak doczekała się gruntownego remontu w 1985 r.
Kontynuujemy wycieczkę wzdłuż potoku Białej (bez szlaku) aż dotrzemy do głównej drogi w Izbach. Kierujemy się na koniec wsi, do ostatnich zabudowań i dalej na południe, aż do granicy polsko- słowackiej i do czerwonego szlaku granicznego. Odbijamy w lewo i rozpoczynamy podejście na Lackową. Początkowo szlak łagodnie pnie się co raz wyżej, jednak od wysokości około 770 m n.p.m. wszystko się zmienia. Ostatnie podejście przed grzbietem zwane jest przez turystów „ścianą płaczu” i nazwa ta zdecydowanie oddaje charakter tego odcinka. Na dystansie niecałych pięciuset metrów mamy do pokonania ponad 200 metrów przewyższenia. Należy zachować na tym odcinku szczególną ostrożność, zwłaszcza, gdy ścieżka jest śliska (błoto, śnieg). Za ścianą pozostało już tylko 10 minut przejścia grzbietem do punktu kulminacyjnego.
Lackowa - najwyższy polski szczyt Beskidu Niskiego - Korona Gór Polski
Szczyt Lackowej jest zalesiony, toteż widoków stąd nie ma. Na górze znajdują się tabliczki informacyjne- polska i słowacka, pieczątka oraz ławeczki. Nazwa góry wywodzi się od łemkowskiego imienia Łacko (Wacko). Górę kiedyś nazywano również Chorągiewką Puławskiego- stąd wysyłano sygnały flagowe w trakcie konfederacji barskiej pomiędzy Izbami a Wysową. Lackowa należy do zestawienia Korony Gór Polski, dlatego też często bywa odwiedzana przez polskich turystów.
Szlak czerwony prowadzi nas dalej na drugą stronę grzbietu. Stromym zejściem docieramy do Przełęczy Pułaskiego (743 m n.p.m.). To właśnie przez tą przełęcz przebiegała najkrótsza droga łącząca dwa obozy konfederackie w Izbach i w Wysowej. Dalej czeka nas kolejne strome podejście pod drugi co do wysokości szczyt polskiej części Beskidu Niskiego- Ostry Wierch (930 m n.p.m.). Na górze spotykamy żółty szlak, którym można szybciej wrócić do Ropek, my jednak kontynuujemy wycieczkę za znakami czerwonymi. Przechodzimy przez szczyt Cigelki (805 m n.p.m.) i wkraczamy na przełęcz oddzielającą wspomnianą górę od masywu Jawora (723 m n.p.m.). To jeden z ciekawszych punktów widokowych w okolicy. Z polany wyraźnie widać najwyższą część pasma, głównie po stronie słowackiej. Na zachód wyłania się zdobyta właśnie Lackowa i dalej cały grzbiet graniczny z Ostrym Wierchem i Cigelka. Na południu natomiast odznacza się wyraźnie król Beskidu Niskiego, jedyny tysięcznik w paśmie- Busov (1002 m n.p.m.). Poniżej niego znajduje się słowacka miejscowość Cigel’ka. Widok od wschodu domyka Jawor. Tuż przed stromym stokiem Jaworu opuszczamy czerwony szlak i bez znaków przechodzimy do Cerkwi na św. Górze Jawor.
Cerkiew Opieki Matki Bożej na Świętej Górze Jawor
Cerkiew na stokach góry Jawor zbudowano w 1929 roku. Świątynia jak i pobliskie źródełko jest celem wielu pielgrzymek w wyniku objawienia maryjnego jakie podobno miało tu miejsce we wrześniu 1925 roku. Doświadczyć miała go jedna z mieszkanek Wysowej. Po raz drugi Matka Boska rzekomo pokazała się czteroletniemu chłopcu. W związku z dużym zainteresowaniem pielgrzymów górą Jawor, biskup z Przemyśla polecił zbudować w tym miejscu cerkiew.
Schodzimy do Wysowej – Zdrój, początkowo bez szlaku a dalej za znakami zielonymi. W Wysowej można zatrzymać się na dłuższą przerwę, zjeść coś w jednej z tutejszych restauracji (polecam karczmę z regionalnymi daniami) lub odwiedzić park zdrojowy i napić się jednej z tutejszych wód źródlanych. Do Ropek doprowadzi nas dalej szlak niebieski. Opuszczamy centrum Wysowej i przez przysiółek Huta Wysowska wchodzimy na Przełęcz Hutniańską. Stąd pozostało już tylko zejście do Ropek i powrócić do Siwejki.
Więcej propozycji na trekkingi w zachodniej części Beskidu Niskiego znajdziecie tutaj:
Wycieczki piesze po Beskidzie Niskim
Baza noclegowa w Beskidzie Niskim
Aby zapoznać się z zachodnią częścią Beskidu Niskiego, a przy okazji zdobyć jego najwyższe szczyty w tym Lackową, warto wybrać jako bazę noclegową miejscowość Ropki. Konkretnie polecam Wam agroturystykę Siwejka położoną tuż przy dwóch długodystansowych szlakach- Głównym Szlaku Beskidzkim i Szlaku Karpackim. Poza wyżej wspomnianymi szlakami, można bezpośrednio spod Siwejki dotrzeć na Lackową, na Świętą Górę Jawor, na Kozie Żebro, na Rotundę, na Busov, do wielu okolicznych łemkowskich cerkwi, nad jezioro Klimkówka, do uzdrowiskowej miejscowości Wysowa- Zdrój oraz kilku nieistniejących już łemkowskich wsi. W zaplanowaniu wycieczki chętnie pomogą Wam gospodarze, a szczególnie Paweł. Dużo propozycji pieszych tras znajdziecie również na stronie obiektu, gdzie opisane są zarówno przejścia krótsze jak i te dłuższe.
Dla zdobywców i osób kolekcjonujących odznaki, Gospodarze Siwejki przygotowali wyzwanie „W kręgu Lackowej”. Polega ono na przemierzaniu szlaków w Beskidzie Niskim i zgarnianiu za to specjalnych odznak w zależności od przebytych kilometrów w górach. Do zgarnięcia jest brązowa, srebrna, złota i platynowa odznaka. Inicjatywa cieszy się dużą popularnością, szczególnie wśród najmłodszych turystów.
Do dyspozycji gości Siwejki są pokoje z łazienkami (część z nich posiada również aneks kuchenny) oraz duża kuchnia, gdzie każdy pokój ma swoje wydzielone i podpisane półeczki (nawet w lodówce). Pokoje idealnie nadają się na wypoczynek rodzinny, z przyjaciółmi, czy też solo lub z psem. Polecam skorzystać z opcji z wyżywieniem by przekonać się jak pysznie i domowo gotuje tutaj Gospodyni obiektu- Ula.
Poza noclegiem w głównym budynku, piechurzy przemierzający trasę GSB oraz niebieskiego szlaku Rzeszów- Grybów mogą przenocować w Chatce Wędrowca GSB. Jest to niewielki budynek z wieloosobowym pokojem, wspólną łazienką i kuchnią. Latem istnieje możliwość wypożyczenia w Siwejce rowerów a zimą nart. To urokliwe i spokojne miejsce jest idealną bazą wypadową do poznania Beskidu Niskiego, ale i miejscem na aktywny wypoczynek w tej części Małopolski. Jak mówią sami gospodarze: „To miejsce dla tych, którym gwiazdy na niebie z powodzeniem zastępują deptaki miejskie, sklepy i kawiarnie. To kawałek świata stworzony dla tych, u których radio przerywa konkurencję z szumem drzew i śpiewem ptaków”. Ja zdecydowanie do tych ludzi należę. Więcej o obiekcie znajdziecie na stronie:
